Indicators of functional limitations among the elderly population in the Republic of Serbia

[A. Z. Mirković]

126 listova

Uvod: Starenje populacije je veliki javnozdravstveni izazov širom sveta. Srbija, sa prosečnom starošću stanovništva od 42,2 godine, spada među najstarije zemlje u Evropi. Funkcionalna ograničenja u vidu, sluhu, pokretljivosti i lokomotornom sistemu predstavljaju značajne probleme za stariju populaciju. Metod: Korišćeni su podaci 3.705 stanovnika starijih od 65 godina iz Nacionalnog istraživanja zdravlja sprovedenog 2019. godine. Upitnici su bili u skladu sa metodologijom Evropskog istraživanja zdravlja (EHIS). Studija je analizirala uticaj demografskih i socioekonomskih karakteristika na funkcionalna ograničenja. Statistička značajnost je utvrđena korišćenjem Hi-kvadrat testa i parnih z-testova. Univarijantna i multivarijantna logistička regresija identifikovale su prediktore, uz prilagođavanje za zbunjujuće varijable sa intervalima pouzdanosti od 95%. Rezultati: Demografski i socioekonomski faktori značajno utiču na funkcionalna ograničenja kod starijih osoba. Žene, osobe starije od 75 godina, i stanovnici ruralnih područja sa nižim obrazovanjem i socioekonomskim statusom skloniji su ovim ograničenjima. Takođe, imaju višu stopu hroničnih bolesti i mentalnih problema, što povećava njihove potrebe za zdravstvenom i socijalnom podrškom. Zaključak: Rezultati pokazuju da je neophodno posvetiti posebnu pažnju demografskim i socioekonomskim faktorima pri planiranju zdravstvenih i socijalnih usluga za starije osobe. Prilagođene intervencije koje uzimaju u obzir specifičnosti populacije i geografske razlike mogu značajno doprineti poboljšanju kvaliteta života i očuvanju nezavisnosti starijih osoba.

Introduction: Population aging is a major public health challenge worldwide. Serbia, with an average population age of 42.2 years, is among the oldest in Europe. Functional limitations in vision, hearing, mobility, and the locomotor system are significant issues for the elderly. Method: Data from 3,705 residents aged 65 and over were used from the 2019 National Health Survey. Questionnaires followed the European Health Interview Survey (EHIS) methodology. The study analyzed the impact of demographic and socioeconomic characteristics on functional limitations. Statistical significance was determined using the Chi square test and paired z-tests. Univariate and multivariate logistic regression identified predictors, adjusting for confounding variables with 95% confidence intervals. Results: Demographic and socioeconomic factors significantly affect functional limitations in the elderly. Women, those aged 75 and older, and residents in rural areas with lower education and socioeconomic status are more prone to these limitations. They also have higher rates of chronic diseases and mental health issues, increasing their need for healthcare and social support. Conclusion: The results indicate that it is necessary to pay special attention to demographic and socioeconomic factors when planning health and social services for the elderly. Tailored interventions that consider population specifics and geographical differences can significantly contribute to improving the quality of life and maintaining the independence of older individuals

funkcionalna ograničenja, Nacionalno istraživanje zdravalja, populacija starih, zdravstvena zaštita, javno zdravlje

functional limitations, National Health Survey, elderly population, healthcare, public health

616-058(043.3)

Socijalna medicina

Tekst