Determinants of the competitiveness of Aranđelovac and Topola as tourist destination

[N. A. Filipović]

VII, 189 listova

Predmet proučavanja doktorske disertacije jesu ključne determinante konkurentnosti Aranđelovca i Topole kao turističke destinacije. Osnovni razlog za izučavanje ovog pitanja nalazi se u činjenici da region Aranđelovca i Topole ima jedinstvene prirodne uslove pogodne za razvoj zdravstvenog, rekreativnog, eno–gastronomskog i spa turizma, ali i nematerijalno kulturno nasleđe, koje spada u jednako atraktivne elemente za privlačenje turista. Pored ovoga, relativno spor i neefikasan proces tranzicije u Republici Srbiji učinio je da primarni i sekundarni sektor još uvek osećaju snažne posledice ekonomskih i društvenih dešavanja s kraja prošlog veka. Otuda, jačanje konkurentnosti Aranđelovca i Topole kao turističke destinacije ne samo da može doprineti povećanju privredne aktivnosti u ovom području, već istovremeno i smanjenju zavisnosti regiona od primarnog i sekundarnog sektora. Iz tog razloga se nameće potreba za proučavanjem faktora koji utiču na razvoj destinacije i jačanje njene konkurentnosti, kao osnove za privlačenje novih turista, s ciljem da se identifikuju ključne determinante konkurentnosti Aranđelovca i Topole kao turističke destinacije. Istraživanje je sprovedeno tokom 2022. godine u periodu od maja do septembra. Na strani tražnje u istraživanju je učestvovalo 222 turista, dok je na strani ponude učestvovalo 150 zaposlenih u turizmu na rukovodećim pozicijama. Rezultati istraživanja ukazuju da sve determinante konkurentnosti turističke destinacije, osim suprastrukture imaju statistički značajan i pozitivan uticaj na unapređenje konkurentnosti Aranđelovca i Topole kao turističke destinacije. Rezultati istraživanja, takođe, ukazuju na to da ljudski resursi predstavljaju najznačajniju determinantu konkurentnosti. Na osnovu rezultata istraživanja se može zaključiti da značajnu pažnju treba usmeriti ka unapređenju kvaliteta obrazovanja i usavršavanju kadrova u sektoru turizma, kao i ka informisanju domicilnog stanovništva o prednostima razvoja turizma i njegovom značaju za lokalnu zajednicu. Ključne reči: turistička destinacija, konkurentnost, determinante konkurentnosti, Aranđelovac, Topola

The subject of the doctoral dissertation is the key determinants of the competitiveness of Aranđelovac and Topola as tourist destinations. The main reason for studying this issue is the fact that the region of Aranđelovac and Topola has unique natural conditions suitable for the development of health, recreational, eno–gastronomic and spa tourism, as well as intangible cultural heritage, which is one of the equally attractive elements for attracting tourists. In addition to this, the relatively slow and inefficient transition process in the Republic of Serbia made the primary and secondary sectors still feel the strong consequences of the economic and social events of the end of the last century. Therefore, strengthening the competitiveness of Aranđelovac and Topola as tourist destination can not only contribute to the increase of economic activity in this area, but also to the reduction of the region's dependence on the primary and secondary sectors. For this reason, there is a need to study the factors that influence the development of the destination and strengthen its competitiveness, as a basis for attracting new tourists, with the aim of identifying the key determinants of the competitiveness of Aranđelovac and Topola as tourist destinations. The research was conducted during the year 2022 in the period from May to September. On the demand side, 222 tourists participated in the survey, while on the supply side, 150 employees in tourism in management positions participated. The results of the research indicate that all determinants of the competitiveness of the tourist destination, except for the superstructure, have a statistically significant and positive influence on the improvement of the competitiveness of Aranđelovac and Topola as tourist destination. The research results also indicate that human resources represent the most important determinant. Based on the results of the research, it can be concluded that significant attention should be directed towards improving the quality of education and training of personnel in tourism, as well as informing the resident population about the benefits of tourism development and its importance for the local community.

turistička destinacija, konkurentnost, determinante konkurentnosti, Aranđelovac, Topola

tourist destination, competitiveness, determinants of competitiveness, Aranđelovac, Topola

339.13:303.425]:338.48-4(497.11)

Tekst