[D. Štrbac]

XIII, 248 listova

Prilozi

U savremenim privrednim, uslovima poznavanje zakonomernosti strukturnih i tehnoloških promena od suštinske je važnosti za ostvarivanje zadovoljavajućih stopa privrednog rasta i unapređenje životnog standarda. Strukturne i tehnološke promene predstavljaju i put za države koje nameravaju iskoristiti svoje prednosti i ostvariti najviše moguće nivoe razvoja sa raspoloživim resursima. Ovo je važno za sve svetske privrede, a posebno za zemlje u razvoju koje nastoje da dostignu nivo razvoja naprednijih država. Iako je na razvojnoj trajektoriji privrede Republike Srbije nakon 2000. godine učinjen izvestan pomak, vidno je da su performanse privrede nedovoljne, što je rezultat delovanja kako globalnih tokova, tako i nepovoljnih internih faktora. Neadekvatan model privrednog rasta i neefikasna tranzicija uticali su na potpuno zanemarivanje industrijske proizvodnje, kao i na kreiranje neoptimalne privredne strukture. Uzroci ekonomske krize u Republici Srbiji su strukturni, a ne ciklični faktori, odnosno rezultat su ekspanzije sektora usluga i smanjenja industrijske proizvodnje. Tranzicioni proces u srpskoj privredi nije stvorio konkurentnu privrednu strukturu koja bi mogla doprineti održivom privrednom razvoju. Razvojni imperativ privrede Republike Srbije predstavljaju izmene u strukturi i tehnološkom nivou proizvodnje, što će omogićiti realokaciju resursa u produktivne privredne delatnosti i stvaranje inovativnog industrijskog sektora. Buduća razvojna orijentacija privrede Republike Srbije treba da bude zasnovana na primarnoj ulozi industrije, a naročito prerađivačke industrije, kao i na tehnološkim inovacijama u proizvodnji. U tom smislu, važno je utvrđivanje adekvatnog načina za efikasnu transformaciju strukture privrede Republike Srbije koja će doprineti rastu produktivnosti, jačanju industrijskog sektora i otuda, ostvarivanju izvozno orijentisanog modela privrednog rasta. Polazna osnova za reindustrijalizaciju privrede Republike Srbije treba da bude realno sagledavanje sopstvenih potencijala, ali i (re)definisanje i pravovremena implementacija relevantnih politika i strategija. Od posebne važnosti je definisanje sistemski dobro osmišljene industrijske i naučnotehnološke politike koje treba da obezbede kako podsticajan institucionalan okvir, tako i konkretne programe podrške industrijskom sektoru u procesu podizanja tehnološkog nivoa i unapređenja inovacionih performansi.

In modern economic conditions, possessing knowledge of the regularities of structural and technological changes is essential for achieving satisfactory rates of economic growth and improving living standard. Structural and technological changes also represent a way for countries which aim to exploit their advantages and achieve the highest possible development levels with available resources. This is important for all economies in the world, and especially for developing countries that strive to “catch up” with the developed countries. Although some progress has been made on the development trajectory of the economy of the Republic of Serbia after 2000, it is evident that the economic performance is not sufficient, which is a result both of the global flows and unfavourable internal factors. The inadequate model of economic growth and inefficient transition process have affected a total neglect of industrial production, as well as in creation of a sub-optimal economic structure. The causes of the economic crisis in the Republic of Serbia are structural rather than cyclical factors, and are result of the expansion of the service sector and reduction of industrial production. The transition process of Serbian economy did not create a competitive economic structure that could contribute to sustainable economic development. The development imperative of the economy of the Republic of Serbia are changes in the structure and technological level of production, which will enable reallocation of resources into productive economic activities and creation of an innovative industrial sector. The future development orientation of Serbian economy should be based on the primary role of industry, especially manufacturing, as well as on technological innovations in production. In this regard, it is important to determine an adequate way for an efficient transformation of economic structure in the Republic of Serbia, which will contribute to the productivity growth, strengthening industrial sector, and hence to the realization of an export-oriented model of economic growth. Тhe starting point in reindustrialisation of the economy of the Rebublic of Serbia should be realistic assessment of its own potential, but also (re)defining and timely implementation of relevant policies and strategies. It is particularly importnant to define a systematically well-designed industrial and science and technology policy that should provide both an incentive institutional framework and concrete programs of support to the industrial sector in the process of raising the technological level and improving the innovation performance.

strukturne promene, tehnološke promene, produktivnost, privredni razvoj, industrija, prerađivačka industrija, industrijska politika, naučnotehnološka politika

Key words: structural changes, technological changes, productivity, economic development, industry, manufacturing, industrial policy, science and technology policy

330.341.4:338.2(497.11)(043.3)

Privredni razvoj - Strukturne promene - Srbija - Doktorske disertacije

Tekst